Sluit

Wij antwoorden meestal binnen 48 uur!

design

Wat zijn Dark patterns en hoe misleiden ze online gebruikers?

We nemen je mee door de duistere trucs én geven het goede voorbeeld!
24 oktober, 2023
Door Sabine Caron
Door Sabine Caron

Geen verleiding, maar misleiding

Dark patterns zijn trucs (in design en copy) die worden gebruikt in websites en apps. Deze trucs laten je dingen doen die je eigenlijk niet wil, zoals:

  • Iets kopen
  • Ergens op klikken
  • Ergens voor aanmelden of inschrijven
  • Persoonsgegevens geven


Een beetje verleiding of overtuiging is goed, maar sla je door dan misleid je jouw bezoekers. 

story - 12-1

En de wet dan?

Goede wetgeving zou misleiding moeten voorkomen, maar dat gebeurt lang niet altijd. 

GDPR heeft veel gedaan voor privacy, zo is nu vastgelegd hoe je mensen om toestemming moet vragen voor het delen van hun gegevens en staat vast dat je jezelf actief ergens voor moet aanmelden. Maar lang niet alles is in de wet vastgelegd, het blijft dus een grijs gebied wat wel en niet mag.

Is er een zware overtreding? Dan kan dit worden behandeld door de Europese commissie. In Nederland kun je dark patterns melden bij de ACM: Autoriteit Consument en Markt.

 

Zo moet het wel en niet:

story - 2
Een voorbeeld van een Dark pattern is confirm shaming. Hierbij wordt de secundaire call-to-action neergezet als een slechte keuze. En kiezen gebruikers er toch voor? Dan zorgt de copy vaak ook nog voor een schuldgevoel.
Toch werkt het wel! Maar liefst 19,6% klikt op de primaire call-to-action als bij de secundaire confirm shaming wordt gebruikt.
story - 8
Bij nagging kunnen gebruikers een verzoek of actie niet permanent weigeren. Klikken ze de pop-up weg? Dan komt die daarna altijd weer terug. Forever, ever. Nagging is een van de meest gebruikte dark patterns. In een studie van Association for Computing Machinery werden 240 apps bekeken, meer dan de helft van deze apps gebruikten nagging.
story - 11
Obstruction houdt in dat bedrijven het (te) moeilijk maken om iets op te zeggen, je uit te schrijven of je af te melden. Je moet vaak meerdere stappen ondernemen en het is niet altijd duidelijk of de afmelding is gelukt. Voor deze dark pattern worden bedrijven vaak aangeklaagd, dit was bijvoorbeeld het geval bij Amazon. Amazon maakte het gebruikers bijna onmogelijk om hun abonnement op te zeggen.
story - 10
De naam zegt het al een beetje: bij sneaking wordt er automatisch iets extra's aan je winkelmandje of bestelling toegevoegd zodat jij meer bestelt. Denk aan sokken bij je nieuwe sportschoenen of AirPods bij je nieuwe iPhone. Ook een bepaalde opt-in al standaard aanvinken, valt onder sneaking. Je zou denken dat dit verboden is, maar in veel landen is dit (nog) niet wettelijk vastgelegd.
story - 9
Confusing language is volgens studies de meest effectieve dark pattern. Websites en apps die gebruik maken van deze dark pattern, bieden vaak onduidelijke keuzes of gebruiken expres verwarrende taal.
Door Sabine Caron
We konden onze oren bijna niet geloven toen Sabine tijdens haar sollicitatie riep: ‘taal is zeg maar echt mijn ding’. Voor de kenners onder ons, ze had het niet door… Een unicum, want deze taalpurist is vooral heel consequent, scherp én kritisch.

Hoeveel Bikkelhart heb je nodig?

Bikkels zijn er in allerlei soorten en maten. Designers, Marketing Automation- en Conversie Specialisten, Copywriters en Front-end Developers. We zijn afzonderlijk sterk, maar nog krachtiger als je ons combineert. Samen maken we van jouw project een succes.

We antwoorden meestal binnen een werkdag!